“Oh mem, it wie, it wie…” Ik bungel in een hangmat in de zon, met uitzicht op San Felipe de Nero. In het warme namiddaglicht lijken de parmantige koloniale gebouwen nog witter; de eindeloze rijen daken met terracotta dakpannen bijna goud. De kerkklok in de verte slaat vijf keer. 23.00 bij mijn ouders in Friesland. Ik zie nog net mijn moeders neus waar haar nieuwe bril op balanceert en mijn vaders kale hoofd – ‘t blijft lastig, dat FaceTimen. “Ik wit it net, it wie gewoan…” Ik zoek naar woorden, maar ik kan ze niet vinden. Ik heb mezelf in een web gespannen, zo voelt het. Alle woorden die ik vind, heb ik al eens gebruikt. De liefde voor Buenos Aires, het onbeschrijfelijke natuurgeweld van de cataratas, de magie rondom Cafayate, de wonderschone filmset van Cachi. En nu? Nu is het op. Misschien had ik iets voorzichtiger moeten zijn. Iets zorgvuldiger in mijn woordkeuze, nauwkeuriger in mijn taalgebruik. Misschien had ik niet meteen alles in de strijd moeten gooien; iets terughoudender moeten zijn. Want het beste moest nog komen, zo bleek later.

Onze trip naar Salar de Uyuni startte in Tupiza, een klein, stoffig stadje in Bolivia, net over de grens met Argentinië. De zon klom langzaam boven de bergen, toen onze backpacks op het dak van een grote jeep getakeld werden. Naast ons stond een jong koppel, met sneldrogende afritsbroeken, stevige stappers, sportieve zonnebrilletjes en serieuze quecha-jasjes. 

 

Even zag ik Niels vertwijfeld naar zijn spijkerbroek kijken. “You speak Spanish, right?” vroeg het Franse stel. “Eh, they told us you speak Spanish.” Jep, we waren in Bolivia. Hier nemen ze het niet zo nauw met afspraken en regels. Dus vertrokken we met un poco español (Hola, ¿Como estás? en Una cerveza por favor) richting het grote, witte niets. Samen met onze guide Edward, kok Maria en de Franse backpackexperts. 

 

Als ik het kon, had ik je het avontuur mee in gesleurd. Dan had ik je dag voor dag verteld wat we meemaakten, voelden, deden, aten en zagen. Maar het is teveel. Het is te mooi, te goed, te zwaar, te indrukwekkend, te koud, te onwerkelijk. Dus houd ik het maar bij flarden; bij herinneringen die ik zal koesteren. 

 

 

 

 

Zoals de vicuñas die voor onze auto langsschoten en gracieus over de woestenij galoppeerden als gazellen over de steppe. In de verte de besneeuwde toppen van gedoofde vulkanen – ooit bewoond door de inca’s; nu bewaakt door condors. We crossten door een woest landschap met bergen die Dalí onder handen genomen leek te hebben. Langs wonderlijke rotsformaties, oneindige droogte, valleien met bevroren moerassen waar een pasgeboren lama wiebelig achter moeder aanhuppelde. We lunchten in piepkleine dorpjes met lemen huisjes waar kinderen met steentjes speelden in het rode zand. We sliepen drie nachten met een muts op, lurkten aan de zuurstoftank, dronken liters cocathee en droegen veertien laagjes (mijn hele backpack) over elkaar. We vergaapten ons aan het helderblauwe water van Laguna Verde, ploften neer in een cactus (Niels mocht de naalden uit mijn bips plukken, vond-ie geloof ik minder erg dan ik) bij het dieprode Laguna Colorado, waar we ontelbaar veel flamingo’s spotten en zwierven op 5000 meter langs zuchtende en kreukende geisers. We klommen op bergen, klauterden over rotsen, kropen door kloven en banjerden door het moeras met een groepje ezels in ons kielzog. We zagen een struisvogel wegspurten, ontmoetten een viscacha (Niels had eerder al verse keutels gespot, waarna de speurtocht uiteraard werd ingezet) en stonden oog-in-oog met een kleine vos. Hoe hoger we klommen, hoe lekker mijn blaas leek. Blijkbaar een bekend bijverschijnsel op zo’n hoogte. Ik plaste tussen de lama’s, ik plaste naast de voordeur van een huisje in een verlaten mijnstadje, ik plaste achter bomen, tussen rotsen, in kloven, op stenen, in gletsjermeertjes, achter cactussen. De Atacama-woestijn mocht dan de droogste ter wereld zijn, wellicht is daar nu verandering in gebracht. Zelfs het plassen had iets magisch.

 

 

 

 

En toen, op die derde dag, bereikten we ons zouthotel. Dat betekende maar één ding: we waren er. Dit was ons eindpunt. Dit was ons doel, onze bestemming. Hup, vier truien, twee broeken, drie jassen, muts, sjaal en handschoenen aan; zouthappen maar! Aan het eind van de middag scheurde onze jeep over een eindeloze vlakte. De zon schommelde vlak boven de horizon en kleurde het wit zacht oranje. Sluierbewolking dekte de hemel toe als een warme deken. Even voelde ik niets meer van de -8 graden. Ik hoorde geen stemmen. Vergat de tijd. Dacht aan niets en niemand. Was alleen, samen met Niels, op dit grote, witte niemandsland. Het was zo mooi. Echt zo onvoorstelbaar mooi. Pas toen de zon plaatsmaakte voor de maan en we terugkeerden naar ons hotel, ontwaakte ik uit de droom. We hapten van Maria’s Pique Machu, waarna we om, pak ‘m beet, 20.00 onze ogen sloten. 

 

 

 

Acht uur later klonk de wekker. Het was nog pikkedonker toen we in de ijzige kou op de achterbank van de jeep kropen. Knikkebollend hobbelden we over de zoutvlakte, totdat Edward op de rem trapte. “¡Vamos!” Middenin die enorme, surrealistische vlakte doemde plots een eiland op, badend in het vroege ochtendlicht. Het was 5.30 toen we aan onze klim op Isla de Pescadores begonnen. Slingerend om torenhoge cactussen, struikelend over rotsen, puffend, kreunend, vloekend, verkleumd, moe. Maar ach, wat maakt het allemaal uit als je uiteindelijk die top bereikt. Wat kan het allemaal nog schelen als je mag zien wat wij zagen; voelt wat wij voelden. Wie doet je nog wat als je deze herinnering mag toevoegen aan je harde schijf. Het was in alle opzichten adembenemend. Hoe de cactussen de omlijsting vormden van een spectaculaire schildering met een warme zon die vocht tegen de maan en won, streed tegen de kou en won en uiteindelijk haar overwinningen vierde met een gouden gloed die ze over Salar de Uyuni wierp. Daarboven een helderblauwe hemel die nooit leek te eindigen en lieflijke witte wolkenpluimpjes met gouden randjes. Hoe hoger de zon, hoe witter de wereld. Zoveel wit, zover, zo oneindig, zo ongelofelijk. Man o man, je zou jezelf daar, op die plek, maar vol mogen proppen met Maria’s zelfgebakken cake. Lurkend aan een warme mok thee. Verkleumd tot het bot, maar met ‘n hart waar je je aan zou kunnen branden. 

 

 

 

 

“Do sjuchst d’r sa gelokkich ut, Elise.” Dat is het. Oprecht geluk. Ik heb het zwaar gehad de afgelopen jaren. Geworsteld met mezelf, de wereld van nu, met die bewijsdrang, de verwachtingen van generatie Y. Ik heb gevochten en gezwoegd om een bepaalde gemoedstoestand te bereiken. Hier, vanaf mijn hangmat in Sucre, voel ik het weer. Die kalmte, die rust, ‘het is goed zo’ en ‘wat maakt de rest nog uit.’ Ik raak het heus ook weer kwijt, maar weet je? Ik weet dat het bestaat. Ik weet dat ik het kan voelen, dat het er is. En dat is het allermooiste van deze reis. “Ik bin sa tankber, mem. Sa, sa, sa tankber…”